Irina van der Sluijs

Herakles

Afgelopen zondag zat ik geheel vrijwillig gevangen. Van 11:00 uur tot 22:00 uur in de oude paardenstallen van Scheveningen. Toneelgroep de Appel huist er tegenwoordig en speelt de marathonvoorstelling Herakles.

Vriendin C. en ik grapten over het gevangenisritme van de dag- en avondindeling: 3 x 3 x 3 delen van elk 50 minuten gevolgd door 10 minuten pauze tussen de subdelen en 30 minuten tussen de hoofddelen. Ga maar ‘ns na: hoe vaak komt het voor dat je dag van ’s ochtends tot ’s avonds voor je is ingedeeld?

Het was een overdonderende ervaring – omdat de organisatie mijn plas-, drink- en eetritme bepaalde en mijn hoofd zich had neergelegd bij een dag en avond ‘ niets doen’ kregen mijn zintuigen de vrije ruimte. De acteurs speelden en ik volgde ze ademloos vanaf rij 1.

Thuis had mij nog de gedachte bekropen dat de Griekse mythologie mij wel eens niet zo kon boeien – 11 uur lang, oef. Niets werd minder waar. Appel’s éminence grise Aus Greidanus sr. heeft een zeer toegankelijke en moderne vertelling gemaakt van eeuwenoud materiaal.

Dat is zijn verdienste, maar zeker ook die van zijn acteurs die ik niet op 1 verspreking heb kunnen betrappen. Moeiteloos rolden de ‘Deianeira’s’ en ‘Peirithoös’’ urenlang uit hun monden. Mythische woorden vermengd met ordinair huwelijksgekibbel tussen Hera en Zeus.

Geert de Jong zet vanaf de allereerste scene een heerlijke Hera neer: wat kan ZIJ boos kijken! Als ze fel van leer trekt tegen haar rokkenjagende man dondert en bliksemt het. Maar angstaanjagend wordt het niet; eerder heel komisch en eigentijds.

Het gekonkel van de Goden, wat ze bekokstoven om elkaar de loef af te steken. Hoe ze neerkijken op de nietige mens met al zijn gebreken en pijntjes, waaronder zo'n akkefietje als sterfelijkheid.

Schrijfsels die de tand des tijds doorstaan hebben dat – herkenbaar en genadeloos.

Een vriendelijke heer uit Dordrecht met wie ik tijdens de lunch aan de praat raakte, beaamde dat. Hij noemde Couperus die in ‘Xerxes of de hoogmoed’ de Griekse mythologie naar zijn tijd haalt. Ik vind Anna Karenina een bloemrijk geschreven scenario dat een hedendaagse soap niet zou misstaan.

Herakles had binnen no-time zijn werken voltooid en de avond bood ruimte voor veel spektakel: liefdesspel, zang, trouwerijen, Shakespeariaanse tragedie, Goddelijke verlossing en huwelijkse verzoening.

Vol van verhalen fietste ik naar huis. Jammer dat het er op zat. Nog nooit zo vrij gevoeld in gevangenschap.